Kees ging met het North Sea Symphony Orchestra naar China

Kees ontmoet in China een traditionele operazangeres.

In zijn vorige blog schreef de slechtziende Kees uitvoerig over zijn voorliefde voor klassieke muziek, de altviool en het samenspel in orkesten. Een andere hobby van hem is het maken verre reizen. Soms komen zijn beide passies bij elkaar: in oktober ging hij met het North Sea Symphony Orchestra naar China.

 Auteur: Kees Toxopeus

Hoe raak je nou verzeild in China? Via een orkestlid had ik in 2016 gehoord dat er een projectorkest werd samengesteld dat een reis naar China zou maken om daar klassieke muziek uit te voeren. Dat leek me een mooie uitdaging. Helaas werd de reis uitgesteld tot 2018.

In de laaste week van van oktober was het eindelijk zover en ben ik met het North Sea Symphony Orchestra naar China geweest. We hebben daar opgetreden in Suzhou (Jiansu), een stad iets ten westen van Shanghai. We traden drie keer op op een kleine school. Let wel: wat men daar een 'kleine school' noemt, heeft hier al bijna de proporties van een universiteit of hogeschool. Kleine scholen tellen daar al gauw een paar duizend leerlingen!

Kees speelt in Suzhou altviool met het North Sea Symphony Orchestra.

Op de laatste zaterdag speelden we in de concertzaal van Suzhou. Die concertzaal is zo'n beetje vergelijkbaar met de Grote Zaal van De Doelen in Rotterdam. Mooie akoestiek voor een orkest. In die zaal hebben we bij een Chinees volksliedje, Taihu Lake, een koor van Chinese meisjes en jongetjes begeleid. Het was zeer indrukwekkend om voor hen te mogen spelen.

Hoe is China verder?

Behalve het spelen van muziek in China was er gelukkig ook nog tijd voor (Chinese) ontspanning. Naast de verplichte bezoekjes aan een zijdewerkplaats (eh, winkel) en een parelwerkplaats (eh, winkel), hebben we ook een oude pagode en een boeddhistische tempel bezocht.

Kees bezoekt een oude pagode.

Suzhou is een middelgrote Chinese stad (vijf miljoen inwoners) bestaande uit veel wolkenkrabbers. Er zijn nog maar weinig oude gebouwen over. De meeste zijn de laatste twintig jaar gebouwd. Het enige echt oude is wat men de ‘watertown’ noemt. Dat is een stukje oude binnenstad, bestaande uit een paar grachten/kanalen met daaromheen laagbouwhuizen, Het valt te vergelijken met een kampong/hutong. Het toeristische deel daarvan lijkt eerder op Giethoorn, omdat je er struikelt over de voornamelijk Chinese toeristen.

In een Chinees theehuis zagen we een operazangeres zichzelf opmaken: veel make-up, met grote geaccentueerde ogen en een aangespannen gezicht. Het vak van operazanger(es) is in China een familie-aangelegenheid. Het wordt doorgegeven van ouder op kind. De zanger(es) moet niet alleen zingen, maar ook verscheidene instrumenten kunnen bespelen. Dat zijn dan snaarinstrumenten, te vergelijken met een viool, cello, gitaar, harp of citer. Men strijkt het instrument of tokkelt op de snaren.

Veranderingen

China is veranderd sinds mijn laaste bezoek in 2010. Het is minder vies geworden. De straten hebben minder zwerfvuil en er is aanzienlijk minder smog doordat er schonere auto’s rondrijden en alle scooters elektrisch zijn. Dat heeft wel als nadeel dat je ze niet hoort aankomen. Hopen maar dat ze willen toeteren als ze je naderen. Het lijkt Nederland (Amsterdam) wel, met al die (elektrische) fietsers.

China is nu moderner. Alle oude laagbouw is vrijwel uit de steden verdwenen. Het zijn nu allemaal wolkenkrabbers of flats. Wel had Suzhou veel groen gepland tussen de wegen. Stel je een verkeersplein als het Prins Clausplein voor, maar dan met bomen tussen de wegen in. Een apart gezicht.

Wat ze in Chinese steden ook hebben zijn, jawel, geleidelijnen voor blinden. Hoewel het lijnen zijn die soms naar de raarste punten toe lopen of uitlopen in het niets, ze liggen er wel. Desondanks zijn mensen met een beperking een zeldzaamheid in China. Zij worden verborgen gehouden. Een basisschool die wij bezochten had een klas voor kinderen met wat zij noemden 'low intelligence'. Een soort van kleuterklas voor oudere kinderen. De klas had een glijbaan, klimrek en winkeltje. Daar leren de kinderen ‘correct’ gedrag en kunnen ze met het verdiende geld leuke dingen kopen. Het is een hele vooruitgang voor een dergelijk land om ook deze kinderen onderwijs te geven.

Eten met stokjes

Niet alles in China is veranderd. Eten doe je in China nog steeds met stokjes! Van ontbijt via de lunch tot en met het diner. Voor het ontbijt ontbijt kon ik kiezen uit rijst of geroosterd wit brood, maar aangezien brood in Aziatische landen qua smaak niet zo’n goede naam heeft (daarom moet je het roosteren), koos ik maar voor de rijst in de ochtend. Daar kon ik tijdens mijn reizen door Indonesië en Japan ook goed mee volstaan. Het blijft een kunst om zodanig goed met stokjes te kunnen eten, dat het eten niet van je stokjes valt. Ik moet blijven oefenen. 

Chinees eten in China is ook anders dan bij ons. Dat is niet verwonderlijk. Bij ons is de Chinees vooral geïnspireerd op de Indische keuken, terwijl de echte Chinese keuken gevarieerder is in groenten en vlees. Geen babi-pangang, maar wel Foe-yong hai.

Kees dineert aan een ronde tafel met een glazen draaiplateau.

In China eet je met vier tot tien mensen aan een ronde tafel. In het midden van de tafel ligt een groot, draaiend plateau, waarop de schalen met verschillende gerechten worden geserveerd. Meestal begin je met rijst of noedels en vlees- of visgerechten. Je pakt telkens een kleine portie van een schaal en doet dit op je eigen bord om het vervolgens op te eten. Na het vlees komen de groenten, zoals bonen of brocoli. Als de stukken watermeloen op tafel worden geserveerd dan is de maaltijd ten einde, want watermeloen wordt altijd als laatste geserveerd. 

Jasmijnthee

In de regel drink je bij dergelijke gerechten (jasmijn)thee. Dat is een hele frisse zachte theesoort. In de middag en avond was er ook frisdarnk beschikbaar. Sommigen wilde in de avond een biertje bestellen. Eten is in China trouwens een snelle aangelegenheid. Je zit aan tafel en eet steeds kleine hapjes. Toch duurt een maaltijd gemiddeld niet langer dan een half uur. Uitgebreid bourgondisch tafelen, zoals we dat in Europa in restaurants gewend zijn te doen – met voor de gezelligheid wachttijden tussen de gerechten door, is er in China niet bij.

Eén avond hebben we hot-pot gegeten. Dat is een soort van fondue waarbij je rauw eten laat sudderen in kokend heet water, dat midden op de tafel staat. Behalve dat de bijbehorende brander erg stinkt, moet je ook nog zorgen dat je jezelf niet brandt aan het kokende water en dat je eten gaar genoeg is, als je het met die stokjes al uit het kokende water kunt vissen. Een hele belevenis. Gelukkig was het maar één avond.

Afspraken

Wat in China erg ingewikkeld ligt, is het maken van afspraken. Tot op het laatste moment kan er nog iets veranderen. Dat had voor ons programma als nadeel dat we pas op het laatste moment wisten of een optreden door zou gaan.

Daar zat trouwens ook een geluk bij een ongeluk bij. Op de vrijdag heeft een deel van het orkest een paar keer enkele stukken uitgevoerd voor een televisiereportage op locatie bij verschillende hotels. Dat resulteerde in een gift van één van de bobo’s, waardoor we de laatste twee nachten in een beter, luxer (en vooral schoner) hotel mochten verblijven. Dat kregen we overigens pas in de bus naar ons hotel te horen: “Je hebt een half uur om je spullen te pakken en alles naar de bus te brengen.” Gelukkig leef ik tijdens een reis uit mijn koffer (dan weet ik ten minste waar alles ligt), dus ik was snel klaar.

... en de bus zakte op het voorplein van het hotel door de vloer van een fontein.

Een leuke anekdote is dat toen de onze bus het voorplein van het hotel opreed, hij door de vloer van een fontein heen zakte. Beide voorwielen staken in het gat. De bus kon niet verder en ook niet op eigen kracht terug eruit rijden. Het was wel een klap, maar gelukkig waren er geen gewonden en was er geen materiële schade. Nadat de bus later uit het gat was gehaald, heeft hij ons gedurende de rest van de reis nog volop zijn diensten aan kunnen bieden.

Ja, ik ben slechtziend

Heb ik tijdens mijn reis 'last' gehad van mijn slechtziendheid? In het algemeen niet. Ik kan gewoon meespelen in een orkest. Ik dartel zelfstandig om de groep heen. We werden bovendien overal met een eigen bus naartoe gebracht.

Alleen het verkeer in China is een probleem. Als we het over verkeersveiligheid hebben, ben je (als voetganger) je leven niet zeker. Tijdens mijn vorige reis naar China gaf de gids het advies "Ren met een Chinees mee, dan weet je dat je veilig aan de overkant komt!" Dat advies geldt eigenlijk nog steeds. Chinezen houden geen rekening met slechtziende, buitenlandse voetgangers. Je hebt niet alleen last van snelle auto's, maar vooral ook van scooters die – zonder licht – overal tussendoor racen. Dan loop ik toch liever over straat in Nederland.

Nog een keer?

Afsluitend kan ik zeggen dat het voor mij een geslaagde reis is geweest. Zou ik een volgende keer weer meegaan? Dat hangt voor mij niet zozeer van de reis zelf af, maar vooral van het uit te voeren repertoire. Dat wil zeggen, ik wil het repertoire wel op een dusdanig ordentelijke manier kunnen spelen dat het orkest (en publiek) iets aan mij heeft. Mocht een volgende reis een vergelijkbaar programma hebben als dat van deze reis, dan is er een grote kans dat ik me weer opgeef voor een dergelijke onderneming.

Heb jij ook een leuke hobby, sport of vrijetijdsbesteding waarbij je je niet door je zintuiglijke uitdaging laat weerhouden? Vertel het ons! Stuur je reactie naar [email protected].